Giải Vô địch Đông Nam Á là gì? Thể thức thi đấu như thế nào

Trong bài viết này, hãy cùng Gemwin khám phá và giải đáp tất cả những thông tin quan trọng về giải Vô địch Đông Nam Á, giải đấu bóng đá lớn nhất Đông Nam Á! 

Giải Vô địch Đông Nam Á là gì?

AFF Cup là viết tắt của từ “ASEAN Football Federation (AFF) Championship,” còn được gọi là “Cúp bóng đá Đông Nam Á”. Đây là 1 giải đấu bóng đá quốc tế do Liên đoàn bóng đá các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN Football Federation – AFF) tổ chức. 

Giải Vô địch Đông Nam Á có bao nhiêu đội tham dự?

Giải bóng đá đông nam á có sự tham gia của các đội tuyển quốc gia từ 10 nước thành viên của AFF, gồm Việt Nam, Thái Lan, Malaysia, Singapore, Indonesia, Philippines, Myanmar, Campuchia, Lào, và Brunei. 

Trước đây, giải bóng đá vô địch đông nam á chỉ bao gồm 8 đội bóng mạnh nhất thuộc 8 quốc gia Đông Nam Á tham gia. Tuy nhiên, bắt đầu từ giải Vô địch Đông Nam Á Suzuki Cup 2018, thể thức thi đấu đã hoàn toàn thay đổi với số đội tham gia là 10.

Thời điểm tổ chức AFF Cup 

Giải được tổ chức 2 năm một lần, diễn ra vào các năm chẵn, ngoại trừ năm 2007 (trùng thời điểm diễn ra Đại hội Thể thao châu Á năm 2006) và năm 2020 (bị hoãn sang năm 2021 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19). Từ năm 2007 cho tới nay, giải đấu được đổi tên thành AFF Suzuki Cup, do hãng sản xuất ô tô Suzuki là nhà tài trợ chính.

• Giải AFC Champions League (Cúp C1 Châu Á) Là Gì?
• Giải vô địch U23 Châu Á là gì? Lý giải sức hút của giải này

Bóng đá giải vô địch đông nam á thường được tổ chức vào tháng 12 và tháng 1 của năm chẵn. Tuy vậy, thời gian tổ chức cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào lịch thi đấu của các đội tuyển tham dự.

Lịch sử hình thành AFF Cup

Bóng đá vô địch đông nam á có lịch sử lâu đời và là một trong những sự kiện thể thao quan trọng nhất trong khu vực Đông Nam Á. Ý tưởng tổ chức 1 giải đấu bóng đá giữa các đội tuyển bóng đá nam đại diện những quốc gia thuộc khu vực Đông Nam Á đã được đưa ra từ những năm 1980. Tuy vậy, phải đến năm 1996, giải đấu mới được chính thức thành lập với tên gọi Tiger Cup.

Xem thêm các bài tại Thể thao Gemwin

Cụ thể, năm 1984, liên đoàn bóng đá những quốc gia Đông Nam Á (ASEAN Football Federation – AFF) được thành lập. AFF gồm một số quốc gia Đông Nam Á và có nhiệm vụ thúc đẩy phát triển bóng đá trong khu vực. Ý tưởng hình thành giải aff cup đông nam á là sáng kiến của ông Khin Maung Lwin từ Myanma Football Federation (Liên đoàn bóng đá Myanmar). Ông đã đề xuất tổ chức 1 giải đấu bóng đá riêng biệt, độc lập với SEA Games, để tạo điều kiện tốt hơn cho sự phát triển của bóng đá khu vực. Sáng kiến này được thực hiện và phát triển thành Tiger Cup năm 1996.

Giải đấu đầu tiên được tổ chức ở Singapore với sự tham dự của 10 đội tuyển, bao gồm: Brunei, Indonesia, Malaysia, Myanmar, Singapore, Thái Lan, Lào, Campuchia và Philippines. Thái Lan đã giành chức vô địch đầu tiên sau khi đánh bại Indonesia với tỉ số 2-0 trong trận chung kết.

Từ đấy AFF Cup đã trở thành một sự kiện bóng đá quan trọng và hấp dẫn trong khu vực Đông Nam Á và kéo dài tới ngày nay, với sự tham gia của những đội tuyển quốc gia hàng đầu và hàng triệu người hâm mộ.

Thể thức thi đấu

Giải Vô địch Đông Nam Á được tổ chức theo thể thức loại trực tiếp, với 10 đội tuyển tham dự được chia thành 2 bảng, mỗi bảng 5 đội. Những đội trong bảng thi đấu vòng tròn một lượt, chọn 2 đội đứng đầu mỗi bảng vào bán kết.

Ở bán kết, các đội thi đấu theo thể thức lượt đi và lượt về, đội thắng tổng tỷ số sẽ giành quyền vào chung kết. Trận chung kết cũng được thi đấu theo thể thức lượt đi và về, đội thắng tổng tỷ số sẽ giành chức vô địch.

Trong quy tắc lựa chọn đội tham gia AFF Cup, 9 đội có xếp hạng cao nhất theo sắp xếp của FIFA sẽ có cơ hội tự động giành tấm vé tham gia vào vòng bảng giải đấu. Trong khi đó, 2 đội nằm ở thứ hạng 10 và 11 sẽ phải thi đấu 1 trận play-off, trong đó đội nào chiến thắng sẽ có cơ hội cuối cùng tham dự AFF Cup.

Danh sách nhà vô địch AFF Cup qua những năm

Tính tới nay, có 4 đội tuyển đã giành chức vô địch AFF Cup, bao gồm:

• Thái Lan: 7 lần (Năm 1996, 2000, 2002, 2014, 2016, 2020 và 2022)
• Singapore: 4 lần (Năm 1998, 2004, 2007, 2012)
• Việt Nam: 2 lần (Năm 2008, 2018)
• Malaysia: 1 lần (Năm 2010).

Các câu hỏi phổ biến về giải Vô địch Đông Nam Á

Ai là đội bóng chủ nhà của giải Vô địch Đông Nam Á?

Đội bóng chủ nhà của giải Vô địch Đông Nam Á thường thay đổi ở mỗi kỳ. Những quốc gia thành viên của Hiệp hội bóng đá Đông Nam Á (AFF) đều có cơ hội tham gia tổ chức giải đấu. Tuy vậy, Thái Lan và Việt Nam là hai quốc gia có lịch sử tổ chức AFF Cup nhiều nhất.

Giải Vô địch Đông Nam Á có phải là giải đấu chính thức của FIFA không?

Câu trả lời là Không, AFF Cup không phải giải đấu chính thức của FIFA. Đây là giải đấu do Liên đoàn bóng đá Đông Nam Á (AFF) tổ chức, không thuộc hệ thống thi đấu FIFA.

Để được công nhận là giải đấu chính thức của FIFA phải đáp ứng những tiêu chí sau:

• Giải đấu phải được tổ chức bởi 1 liên đoàn bóng đá thành viên của FIFA.
• Giải đấu phải được tổ chức theo những quy định của FIFA.
• Kết quả của giải đấu được tính vào bảng xếp hạng FIFA.

AFF Cup không đáp ứng những tiêu chí trên, vì vậy giải đấu này không được công nhận là giải đấu chính thức của FIFA.

Giải Vô địch Đông Nam Á có được tính điểm cho FIFA không?

Câu trả lời là Có. Kể từ giải Vô địch Đông Nam Á 2016, giải đấu này đã được FIFA công nhận là một giải giao hữu chính thức với những trận đấu quốc tế hạng A và có tính điểm trên bảng xếp hạng của FIFA, tuy vậy chỉ tính với hệ số 5 (trong khi những trận đấu giao hữu thuộc FIFA Days được tính với hệ số 10).

Trước đó, giải Vô địch Đông Nam Á không được tính điểm FIFA. Việc giải Vô địch Đông Nam Á được tính điểm FIFA giúp giải đấu này trở nên hấp dẫn và cạnh tranh hơn, đồng thời cũng giúp những đội tuyển Đông Nam Á có cơ hội cải thiện thứ hạng trên bảng xếp hạng FIFA.

Giải Vô địch Đông Nam Á có được phát sóng trực tiếp trên truyền hình không?

Có, giải Vô địch Đông Nam Á được phát sóng trực tiếp trên truyền hình ở nhiều quốc gia trong khu vực Đông Nam Á. Ở Việt Nam, giải Vô địch Đông Nam Á được phát sóng trực tiếp trên các kênh VTV5, VTV6, VTV9, VTVCab 15, và FPT Play. Tại các quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á, giải Vô địch Đông Nam Á cũng được phát sóng trực tiếp trên các kênh truyền hình địa phương. 

Mặc dù là một giải đấu tại khu vực Đông Nam Á, giải Vô địch Đông Nam Á vẫn thu hút sự quan tâm của người hâm mộ ở Hàn Quốc. Kênh truyền hình SBS, 1 trong những đài truyền hình lớn nhất tại Hàn Quốc đã mua bản quyền để phát sóng giải đấu này trong quốc gia của họ. Tuy vậy, SBS chỉ tập trung phát sóng các trận đấu có sự tham gia của những đội tuyển quốc gia như Indonesia, Malaysia và Việt Nam, vì ba đội tuyển này hiện đang được dẫn dắt bởi các HLV Hàn Quốc.

Cầu thủ tham dự giải Vô địch Đông Nam Á có giới hạn độ tuổi không?

Không có giới hạn độ tuổi cụ thể cho cầu thủ tham dự giải Vô địch Đông Nam Á. Trong những trường hợp thực tế, độ tuổi của cầu thủ trong đội tuyển quốc gia có thể thay đổi tùy thuộc vào chính sách của từng quốc gia và yêu cầu cụ thể của giải Vô địch Đông Nam Á.

Từng đội dự thi được đăng ký bao nhiêu cầu thủ? 

Theo quy định của Liên đoàn Bóng đá Đông Nam Á (AFF), mỗi đội dự thi giải Vô địch Đông Nam Á được đăng ký tối đa 23 cầu thủ. Trong danh sách này, có tối đa 3 cầu thủ trên 23 tuổi. Những đội tuyển có thể thay thế tối đa 10 cầu thủ. Những cầu thủ bị thay thế sẽ không được đăng ký thi đấu trở lại.

Làm thế nào để mua vé xem giải Vô địch Đông Nam Á?

Vé xem giải Vô địch Đông Nam Á thường được bán trực tuyến hoặc tại các địa điểm bán vé chính thức. Để mua vé online, bạn có thể truy cập vào trang web của Liên đoàn bóng đá Đông Nam Á (AFF) hoặc của nhà tài trợ chính của giải.

Trong khi đấy, các địa điểm bán vé chính thức thường được đặt tại các sân vận động tổ chức các trận đấu. Bạn có thể liên hệ Liên đoàn bóng đá của quốc gia chủ nhà để biết thêm thông tin về địa điểm bán vé.

Vì sao Australia không tham dự giải Vô địch Đông Nam Á? 

Kể từ khi gia nhập Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) năm 2007, Australia đã có quyền tham gia các giải đấu thuộc khu vực châu Á. 

Tuy vậy, quốc gia này chưa từng tham dự kỳ AFF Cup nào do chênh lệch trình độ với các nước trong khu vực Đông Nam Á. Theo thống kê, những đội tuyển Đông Nam Á có trình độ chuyên môn thấp hơn, với vị trí xếp hạng FIFA thấp nhất là 123 (Lào).

Song, nhận thấy sự phát triển nhanh chóng của bóng đá Đông Nam Á các năm gần đây, vào năm 2020, Australia đã nộp đơn xin tham gia giải Vô địch Đông Nam Á, nhưng đơn này đã bị từ chối. 

Cầu thủ nào ghi bàn nhiều nhất giải Vô địch Đông Nam Á? 

Tính đến tháng 10 năm 2023, Teerasil Dangda của Thái Lan là cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải Vô địch Đông Nam Á với 20 bàn thắng. Anh đã ghi được 20 bàn thắng này trong 25 trận bóng, với tỷ lệ ghi bàn là 0,8 bàn/trận. Dangda là 1 trong những cầu thủ xuất sắc nhất của Thái Lan trong nhiều năm qua. Anh đã giúp Thái Lan vô địch AFF Cup 2 lần, vào những năm 2014 và 2022.

Teerasil Dangda đã phá kỷ lục ghi bàn nhiều nhất giải Vô địch Đông Nam Á của Noh Alam Shah của Singapore vào năm 2022. Dangda đã ghi được 20 bàn thắng trong giải Vô địch Đông Nam Á 2022, bao gồm 4 bàn thắng ở vòng bảng, 6 bàn thắng ở vòng loại trực tiếp, và 10 bàn thắng ở trận chung kết và trận tranh hạng 3.

Tạm kết

Qua bài viết này, Gemwin hy vọng rằng bạn đã tìm hiểu đầy đủ thông tin về giải đấu bóng đá lớn nhất Đông Nam Á – AFF Cup, bao gồm lịch sử hình thành, cách thức tham gia và những câu hỏi phổ biến.